Kuran’dan Notlar – Peygamber’e İtaatın Sınırı
“Ey Peygamber! İnanmış kadınlar sana gelip Allah’a hiçbir şeyi ortak koşmamaları, hırsızlık etmemeleri, zina etmemeleri, çocuklarını öldürmemeleri, elleri ile ayakları arasında bir iftira uydurup getirmemeleri, iyi ve doğru bir işte (maruf) sana karşı gelmemeleri hususunda sana bey’at ederlerse onların bey’atlarını al ve onlar için Allah’tan mağfiret dile. Şüphesiz Allah, çok bağışlayan, çok merhamet edendir.” Mümtehine Suresi, 12. Ayet.
Bu ayette sadece bir noktaya çekeceğim. O da şu ibare: “iyi ve doğru bir işte (maruf) sana karşı gelmemeleri hususunda sana bey’at ederlerse onların bey’atlarını al”
Yani ayette kadınlardan istenen bey’atta Peygamber’e sorgusuz sualsiz mutlak itaat emredilmiyor. Peygamber’in emrettiği iyi ve doğru işlerde, yani maruf’ta bey’at emrediliyor.
Yani Peygamber maruf olmayan, kötü ve çirkin bir şey emrederse Müslüman kadınların, dolayısıyla Müslümanların Peygamber’e itaat mükellefiyeti yok.
Gerçek bir peygamber asla kötü ve çirkin bir işi emretmez. Ama bu ayet bizlere Peygamber’e itaatin mantığını öğrettiği için çok önemli. Yani Peygamber’e atfen saçma sapan bir hüküm geliyorsa kimse ona itaatle mükellef değildir.
Bu niye önemli: Bugün fıkıhçılarımız ve hadislerimiz bizlere Allah’ın Peygamberi’nden akla mantığa, adalet duygusuna uymayan bir rivayette bulunuyorlar, sonra da Peygamber’in hikmetinden sual olunmaz diye bizi itaate mecbur bırakıyorlar.
Oysa Allah’ın öğretmek istediği dinde böylesi bir mutlak itaat yok. Yani Peygamber’den gelen hadisi, ya da Allah’tan geliyor olduğu söylenen hükmü akılla vicdanla sorgulamaya izin var. Yani eğer gelen şey marufsa, iyiyse ve doğruysa itaat edeceğiz, yanlış, çirkin ise şunu diyeceğiz: “Sen ya Allah’ın kelamını yanlış anladın, ya bu hadis uydurma, ya da bu hadise yanlış mana veriyorsun”. Yani köle gibi itaat etmeyeceğiz din konusunda. Aklın vicdanın ve maruf’un hakemliğinde ayete ve hadise mana vereceğiz.
Zaten Hazret-i Peygamber de bir hadisinde şöyle der: “Benden sana bir rivayet geldiğinde aklınla kalbinle tart. Eğer aklın ve kalbin bu sözü doğru kabul etmiyorsa bil ki sana hadis diye gelen o söz bana ait değildir.”
*Öne çıkan görsel, Ron Weijers’in Obey – In The Name Of The Next Emperor adlı çalışmasıdır. Kaynak: https://fineartamerica.com/featured/obey–in-the-name-of-the-next-emperor-ron-weijers-a3702.html
