Kuran’dan Notlar – Makam ve Mevki Hukuku

“Ey iman edenler! Size: “Meclislerde yer açın.” denilince yer açın ki Allah da size genişlik versin. Size “Kalkın.” denilince de kalkın ki Allah sizden iman sahiplerini ve kendilerine ilim verilenleri derecelerle yükseltsin. Allah yaptıklarınızdan haberi olandır.” Mücadele Suresi 11. Ayet.

Bu ayet yüzeyde adab-ı muaşereti düzenliyor. Yani birisi bir ortama misafir geldiğinde ona oturacak yeri açın ve iman ve ilim sahibiyse ona başköşede yer verin demeye geliyor bu ayet yüzeyde.

Bu tefsir doğru fakat bence eksik. Kanaatimce ayet üzerine daha çok düşünülerek okunduğunda siyasi hayat için oldukça önemli olan çıkar kavgalarına dair bir hükmü de barındırıyor.

Bunu bir örnekle izah edeyim. Bugün İslam ahlakına yakın olduğu görüntüsü veren siyasi partilerde bile koltuk kavgası yaşanır. Herkes koltuğa aşıktır. Hangi oluşum olursa olsun, kişiler, kendilerinden daha yetenekli, daha idealist (iman sahibi) daha bilgili bir insan meclise geldiğinde kıskançlaşırlar ve bu daha yetenekli, daha idealist (iman sahibi), daha bilgili insanları rakip olarak görmeye başlar ve ayaklarını kaydırmak için çalışır ve yükselmelerine mani olmak isterler.

İşte Allah bu ayetle bu hayati noktaya dair Müslümanların izlemesi gereken normu öğretiyor. Yani meclislerinize girmek isteyenler girebilsin diye onlara meclislerinizde yer açmaya çağırıyor. Ve oluşumunuza giren insanlar sizden daha bilgili, daha yetenekli, daha idealist ise koltuğunuzdan kalkıp yerinizi ve makamınızı bu kişiye teslim etmeye çağırıyor.

Elbette ki buradaki çağrı sadece siyasi oluşumlar için değil, koltuk kavgasının yaşandığı tüm organizasyonlar için genellenebilir. Ve ayet sadece Müslümanlara değil, tüm insanlığa hitap eden evrensel bir ayettir.

*Öne çıkan görsel şuradan alıntıdır: https://www.saatchiart.com/art/Painting-BLACK-CHAIR/25689/3800103/view