Kuran’dan Notlar – “Kitap Yüklü Merkepler”

“Kendilerine Tevrat yükletilip de sonra onu taşımayanların durumu, kitaplar taşıyan eşeğin durumu gibidir. Allah’ın âyetlerini yalanlayanların durumu ne kötüdür. Allah zalim toplumu doğru yola iletmez.” Cuma Suresi, 5. Ayet.

Bu ayet sadece Tevrat’la ve Yahudilerle ilgiliymiş sanılır. Oysa bu ayetin hükmü evrenseldir.

Kuran tekil örnekler üzerinden konuşur. Ve o örneği evrensel bir mesajın örneği olarak zikreder.

Bu ayet de böyle. Tekil örnek şu: Bir Yahudi Tevrat’ı okuyor fakat ondaki hakikatleri kendine mal etmiyor, yaşamına geçirmiyorsa, o Yahudi kitap yüklü merkepten başka bir şey değildir.

Bu örneği evrenselleştirirsek ayet tüm insanlığa şöyle diyor: Hepiniz kitap okuyor, ilim öğreniyorsunuz. Sadece dini kitaplar ve ilimler değil söz konusu olan. Beşeri hikmet ve seküler bilimler de bu alana dahil.

Ve tüm bu kitaplarda insanın nefsine mal etmesi ve yaşama geçirmesi gereken nice hakikatler var. Eğer bu kitaplardaki hakikatleri nefsinize mal etmiyor ve yaşamınıza geçirmiyorsanız ey insanlar sizler bu halinizle kitap yüklü merkepten farksızsınızdır, demeye geliyor bu ayet.

Yani Kuran’a göre dini ya da seküler hikmet hava atmak, prestij kazanmak, tartışmalarda üste çıkmak, bir makama gelmek için değil, o kitaplardaki ve ilimlerdeki hakikatleri insan nefsine mal etsin ve yaşama geçirsin diye öğrenilir.

*Öne çıka görsel Ekaterina Panikanova’ya aittir. Kaynak: https://www.thisiscolossal.com/2013/06/book-paintings-by-ekaterina-panikanova/