Kuran’da Notlar – İdeal Müslüman Örneği Olarak İbrahim (IV)
“Allah, İbrahim’i çok yakın bir dost edinmişti.” Nisa Suresi 125. ayet
“74 – İbrahim’den korku iyice geçip gidince, bu müjde de kendisine gelince, bizimle Lut kavmi hakkında tartışmaya girişti. 75 – Çünkü İbrahim, çok yumuşak huylu ve çok yufka yürekli (yanık kalbli) idi.” Hud Suresi
Bir süredir hak dinle batıl din arasındaki mukayeseleri yapıyoruz. Ve bu mukayeseyi Allah’ın Müslümana örnek kişilik olarak gösterdiği İbrahim üzerinden yapıyoruz.
Batıl bir dinde kişi tanrının kölesidir. Kişinin tanrı katında bir değeri yoktur. Ve kişi hiçbir sebeple Tanrı’nın iradesiyle kavga içine giremez.
Oysa yukarıdaki ayetlere baktığımızda İslam’da ideal Allah-kul ilişkisinin bambaşka bir mahiyette olduğunu görüyoruz.
Yukarıdaki ilk ayete göre İbrahim Allah’ın çok yakın bir dostu olmuş. Bu seride anlattığımız tüm o düşünce süreçlerinden sonra İbrahim Allah’a yaklaştıkça yaklaşmış ve iki varlık arasında sımsıkı bir dostluk bağı kurulmuş. Kuran’ın Müslümandan istediği de müminin Allah’la böylesi bir yakın dostluk kurmasıdır.
Şimdi ikinci ayete bakalım. Yakın dostlar bazen birbiriyle tartışır da… Ve bu ayete göre Allah ile İbrahim arasındaki dostluk o kadar yakın ki İbrahim bir kararı hususunda Allah’la tartışmakta bir beis görmüyor.
Bu makam sufilerin ‘naz’ makamı dediği makam. Ya da Nurettin Topçu’nun İsyan Ahlakı’nda dediği gibi kişinin kemal mertebesinden önceki bir adımı olan Allah’a isyan makamı. Yani Allah’a sürekli niyaz etmeliyiz. Ama bir süre sonra Allah’la öyle bir ilişki kuruluyor ki kişi Allah’la tartışmaya da başlayabiliyor.
Eğer bu ayetleri ciddiye aldığımızda, Allah’ın, kişinin kendini Allah’a bu kadar yakın görmesini hoş gördüğünü söyleyebiliriz. Allah İbrahim’e “sen kimsin ki benimle tartışmaya cüret edersin” demiyor ve bu tartışmayı Kuran’a taşıyor. Böylelikle bu olayı Müslümanlık idealinin bir merhalesi olarak önümüze çıkarıyor.
Sanıyorum hala modern zaman seslenen Batılı düşünürler, Kuran’daki bu İbrahim portresinin ideal Müslümana örnek olarak gösterildiğini bilselerdi, din konusundaki düşünceleri daha farklı olurdu. Onların söyledikleri muharref dini yorumları için bir aydınlatma sağlasa da Kuran’da öğretilen ideal din için söylediklerinin pek bir geçerliliği yok.
* Öne çıkan görsel şuradan alıntıdır: https://www.psychologytoday.com/us/blog/one-among-many/201010/arguing-abraham