Kars’ta neler oluyor?
31 Mart yerel seçimleriyle birlikte Kars Belediyesi’nde değişim başladı. MHP’nin bıraktığı 400 milyon TL’lik borca rağmen yeni bir başlangıç için kolları sıvayan HDP’li yönetim, ilk iş sosyal belediyecilik imkanlarını zorlamaya girişti. İdare, Belediye arsalarının tarıma açılması, kent bostancılığı, tohum ve malzeme desteği gibi kırsal iyileştirme hamleleriyle başlamak üzere, Kars’taki esnaf ve küçük üreticinin bir araya getirildiği bir üretim kooperatifi ve Kars’ta üretilen ürünleri tüm Türkiye’ye dağıtmak için yola çıkan Kars Belediyesi Çalışanları Kooperatifi ile üretimi ve tüketimi örgütlemeyi hedefliyor. Öte yandan yönetim birinci senesini doldururken yeni kurulan Kadın Dayanışma Merkezi, Toplumsal Dayanışma Mağazası gibi merkezlerle de özellikle kadınlara ve düşük gelirli kesimlere destek olmaya çalışıyor.
Bu faaliyetlerini biraz daha detaylı öğrenebilmek için Kars Belediyesi Kadın Dayanışma Merkezi ve Toplumsal Dayanışma Mağazası sorumlusu, sosyal hizmet uzmanı Zehra Anlı ve Kars Belediyesi Çalışanları Kooperatifi sorumlu ortaklarından veteriner sağlık teknikeri Mehmet Tahir Barut ile kısa bir söyleşi yaptık.
Kadın Dayanışma Merkezi
Adım Zehra Anlı. Bir aydır Kars Belediyesi’nde sosyal hizmet uzmanı olarak çalışıyorum, Kars Belediyesi Kadın Dayanışma Merkezi ve Toplumsal Dayanışma Mağazası’nın da sorumlusuyum.
Kadın Dayanışma Merkezimiz 27 Nisan’da açıldı. Daha önce Kars’ta sosyal belediyecilik alanında hiçbir şey yapılmamış. Gelen kadınlar kendilerine yönelik ilgilerimize çok şaşırıyorlar. Onlardan peş peşe evrak istemek yerine oturup soluklanmalarına izin veriyoruz, güzel bir sohbet yürütüyoruz. Daha çok dertleri ne, bizim amacımız onu öğrenmek. Gelen diğer devlet memurlarının davranışlarını biliyoruz. Önceki dönemde de kadına ve çocuğa yönelik herhangi bir şey yoktu. O yüzden şaşırıyorlar. Bir oryantasyon, uyum süreci geçiriyorlar. Buranın onlara gerçekten hizmet etmek, destek olmak amaçlı olduğunu anlamalarından sonra biz istediğimiz dönüşleri alabiliyoruz.
Şu anda önceliğimiz korona sürecinde daha da artan kadına şiddet. Bianet’in yaptığı haberlere bakarsak bu oran % 27,5 arttı. Üç ay gibi bir süre için bu çok yüksek bir rakam. Onun haricinde kadın zaten evin içinde 8 saat çalışıyordu. Ama şu an çocukları evin içinde, eşi evin içinde. 8 saatlik mesai süresi kadınlar için 15-16 saat haline geldi. Bize müracaat edenler günde beş kere sofra kurup kaldırdığını, on kere bulaşık yıkadığını söylüyor. Onlara biraz daha iyi gelmek istiyoruz. Onlar için neler yapabiliriz, onlara ne iyi gelir. Karantina sürecinde neler yaşıyorlar veya şiddet varsa onlar için neler yapabiliriz.
Merkezde randevulu bir şekilde çalışıyoruz. Gelen her kadınla yaklaşık 40 dakika, hem aile içinde yaşadıkları genel problemleri, çocukların sorunlarını ve kendileri için neler yapabiliriz onu konuşuyoruz. Randevularımız yarım saatte bir oluyor. Sabahtan akşam 5’e kadar sürüyor. Yarım saatte bir. Onun haricinde burada çok fazla sıra olur. Gelen kadınla sohbet edeceğim diye dışarıda 1 saat bekletmenin hiçbir anlamı yok. Madem burası Kadın Dayanışma Merkezi, hiçbir kadını mağdur etmeden buradan ayrılmasını sağlamamız lazım. Gelen her kadının sosyal inceleme raporu oluyor. O rapor doğrultusunda sonraki randevumuz ne zaman olacak ya da hane ziyaretimizi nasıl yapacağız, kendisiyle, çocuğuyla, eşiyle ilgili sorunlar neler, bunları öğreniyoruz. Sonraki süreçte de bu şekilde devam ediyoruz.
Bu durumda günde yaklaşık 12 kadın ağırlamış oluyoruz.. Her gün her saat dolu oluyoruz. İsteyen herkese destek olmak istiyoruz aslında. Kadınlar bazen sorunları içlerinde tutmak istiyorlar. Açılma daha ilk görüşmede olacak bir şey değil. Birkaç görüşmede sen müracaatçının iyi halini düşünüyorsun hem de onun sana güvenmesini sağlıyorsun açılması için. Bir güven kazanıyoruz. Gerçekten kadınlarımızın bizden memnun olduğunu düşünüyorum. Genelde güler yüzle ayrılıyorlar ve dediğim gibi başta da bir şok oluyorlar. Daha önce böyle bir şey yok, ilgi yok. Onlarla ilgileniyoruz, saygı duyuyoruz. Bunu hissettikleri için güven ortamı daha kolay kuruluyor.
Ayrıca valiliğe de bilgilendirme yaptık. Bundan sonraki süreçte mor hattımıza gelen çağrılar için valilik ile birlikte çalışacağız. Mor hattımız yeni açıldı. Şiddete uğrayan, aile içerisinde problemleri olan kadınlarımız çağrı atıyor daha çok. Arayan kadınlarımız var. Biz belediye olarak il dışına çıkamıyoruz ve kadın sığınma evimiz olmadığı için verebileceğimiz destekler sınırlı. Kars’ta sosyal hizmet merkezi, ŞÖNİM (Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi) ve bir “sevgi evi” mevcut. Sosyal hizmet merkezinde uzman arkadaşlar çalışıyor. O uzman arkadaşlardan destek alacağız. Valilik emir verdiği zaman bakanlığa bağlı sosyal hizmet uzmanı psikolog arkadaşlar bize destek olacaklardır bu konuda.
Kars Belediyesi Toplumsal Dayanışma Mağazası
Kadın Dayanışma Merkezimizin hemen yanında zaten mağazamız. Kars Belediyesi Toplumsal Dayanışma Mağazası’nın da sorumluluğunu yürütüyorum. Mağazamız dayanışma merkezinden yaklaşık 10 gün sonra açıldı. Mağazamızda bize bağışlanan kullanılmamış kıyafetleri ve az kullanılmış, zarar görmemiş ve kullanılabilir durumda olan kıyafetleri temizleyip ihtiyacı olan vatandaşlarımıza sunuyoruz. Gerçekten ihtiyacı olan çok vatandaşımız var. Karantina sürecinde işten çıkarmalar çok fazla arttı. Kars genel yapısı itibariyle çok imkânı olmayan bir şehir. Kadınların, çocukların, yaşlıların, engellilerin, erkeklerin ihtiyaçları arttı. Bizimki genel anlamda belediye adına olan bir şey. Belediyemizin kadın ve aile müdürlüğü var. Toplumsal Dayanışma Mağazası da Kadın ve Aile Müdürlüğümüze bağlı. Belediyemizin imkanları biraz kısıtlı. Yapabileceğimiz şeyler kısıtlı. Bu nedenle küçük bir şekilde başlamayı amaçladık. Bu konuda İstanbul’daki arkadaşlarımıza, İstanbul Kars Dayanışması gönüllülerine çok teşekkür ediyoruz. Bir çok ihtiyacımızı karşıladılar.
İhtiyaç taleplerinin çoğu maddi yardım ve gıda üzerine. Bunlar haricinde gelen insanlara her anlamda destek olmayı amaçladık. Bir tek gıda değil, çocuklara kıyafet, psikolojik destek. Çocukların ve kadınların giyeceği ve diğer ihtiyaçları geri plana atılıyor. Yiyecek daha ön planda son süreçte. En azından bu Toplumsal Dayanışma Mağazası ile kadınların, çocukların ihtiyaçları karşılanıyor. Biz yaklaşık 3 haftadır burada aktif çalışıyoruz. İki haftadır da yardımlarımız başladı. Gerekli koşullar olduğu zaman yardım talebinde bulunan hemşerilerimize yardımda bulunuyoruz. Yani gözlerindeki mutluluk yetiyor. Bu bizim için çok büyük bir şey. Dolayısıyla gelen ihtiyaçları her anlamda karşılamak bizim amacımız.
Sıfır kıyafet tabi ki bizim tercihimiz. Fakat az kullanılmış durumda da olur. Elbette eskimemiş kıyafetler olması bizim için çok önemli. Onun haricinde gelen kıyafetleri tek tek inceliyoruz. Giyilebilir durumda olanları ayıklıyoruz. Her ihtimale karşı yıkıyoruz, ütülüyoruz. Onun haricinde kadın, çocuk ayakkabı… Erkek de gelmeye başladı. Gelen kıyafetleri sayımla alıyoruz. İhtiyacı olan vatandaşlarımızı yine ihtiyaçları doğrultusunda yine burada veriyoruz malzemeleri. Raflarımız var. Kadın, çocuk, erkek diye ayırıyoruz. Bölüm bölüm, tişört, pantolon diye ayırıyoruz. Kız çocuk ayakkabıları, erkek çocuk ayakkabıları, kadın pantolon, kadın gömlek hani normal bir mağazada nasıl ayrılıyorsa burada da öyle yapmaya çalışıyoruz.
İhtiyacı bireyin görüşlerine göre belirliyoruz. Bizde bireyin beyanı esas. Bir dilekçe alıyoruz. Onun haricinde şu anda karantina sürecinden dolayı hane ziyaretleri yapamıyoruz. Normalde hane ziyaretleri de yapmamız gerekiyor. Bir Toplumsal Dayanışma Mağazası başvuru formumuz var. Sohbet havasında onu dolduruyoruz birlikte. Gerekli ihtiyaçlar doğrultusunda çocukların tüm ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyoruz. Belli bir parça kısıtlamamız yok. Çocuğun ya da kadının ihtiyaçları neyse onları veriyoruz. Ne kadar ihtiyaç sahibiyse o kadar yardımcı oluyoruz. Her gelene iki parça üç parça zaten doğru da değil bizce. Günde en az 20 başvuru geliyor. Bir de çok yeni. Daha Kars’ın içine yayılmış durumda değil. Kars’ın yarısı zaten şu anda burada yok. 20 başvuru biraz daha yoğun oluyor talep oluyor. 20 kişi gelip kıyafet talebinde bulunuyor. Onun dışında Kadın Dayanışma Merkezi’ne de randevulu çalışıyoruz. Burada da randevulu çalışıyoruz çünkü her gelenle bire bir ilgilenmek istiyorum. Hani peşi sıra peşi sıra insanlar gelsin hızlı hızlı verelim olmuyor. Mesela çocuğuyla gelen oluyor. Deneme yerlerimiz var. Kıyafeti ayakkabıyı denetiyoruz. Tam olduğunda memnun olduğundan emin olduktan sonra teslim ediyoruz. Kimse ayakta beklemesin, kimse bizi beklemesin. Vereceğimiz şeyler o kadar büyük şeyler değil.
Daha çok kadın ve çocukların ihtiyacı ön planda. Kıştan yeni çıktık. Kars’a daha yeni yaz geliyor malum. Yaz geldiği için daha çok çocuk spor ayakkabısı, çocuk sandalet, kadın spor ayakkabısı, kadın tişört. Engelli birkaç tane müracaatçımız var. Onlardan da talep geldi. Tabi bizim onların yanına gitmemiz lazım. Engelli vatandaşlarımız buraya gelip başvuruda bulunmasınlar, biz gidelim onların yanına. Başvurularını alalım, evraklarını dolduralım, eksikleri doğrultusunda seçelim, bir daha onlara geri gidelim. Yani engelli, kadın, çocuk, yaşlı. Erkek müracaatçım daha çok fazla olmadı. Bizler belediye çalışanıyız. İki tane kadın arkadaşımız var bize yardımcı olan. Onlar yıkama, ütüleme, dizme, sayım… Sayım da çok önemli, gelen müracaatçı ne istiyorsa biz elimizde olanı bilelim ki onun istediği doğrultusunda yardımcı olalım. Detaylı bir liste tutuyoruz. Giriş çıkış. Bağışçılarımızdan gelenleri sayım yapıp tutanakla teslim alıyoruz. Müracaatçılarımıza verdiğimiz zaman da onu da tutanakla teslim ediyoruz.
Şu anda 150 kişiyi baştan aşağı net bir şekilde giydirebiliyoruz. Bağışların devamının gelmesi bizim için çok önemli. Kars’ta şu anda 1000’den fazla ihtiyaç sahibi vatandaşımız var ama şu anda ihtiyaç talepleri doğrultusunda öncelik veriyoruz. Kimin daha çok ihtiyacı varsa ona vermeye çalışıyoruz. 50 tane bebeğe yetebilecek kıyafetimiz de var elimizde. Kıyafet yardımı devamlılık sağlarsa raflarımız sürekli dolu olursa biz de o kadar Kars halkına destek oluruz.
Toplumsal Dayanışma Mağazası’nda insanların gözlerinin içindeki mutluluğu görmek bizi tatmin ediyor ve yetiyor. Gelen kadınların, çocukların gözündeki mutluluk bize yetiyor. Bir erkek çocuk gelmişti geçen mesela. Baştan aşağıya tüm kıyafetlerini giydirdik, yeniledik. Kurban bayramına kadar giymeyeceğim diyor, bunlar yeni, iki senedir kıyafet alamıyorum. Hayır dedik bu kıyafetlerini giy, bayram üstü gel bir daha verelim. Gelsin verelim. Bizim elimizde olduğu müddetçe biz her zaman veririz. Kars çok renkli bir yapıya sahip. Doğma-büyüme buralıyım. Barışçıl bir şekilde yaşıyoruz. Herhangi bir problemimiz yok bizim diğer insanlarımızla da.
Bu söyleşiyi muhtemelen Kars’lı kadın arkadaşlar da okuyacaktır. Mutlaka Toplumsal Dayanışma Mağazası ve Kadın Dayanışma Merkezi’ne de gelmekten, mor hattımızı, bizi aramaktan çekinmesinler. Bazen çekiniyorlar. Ararsam cevap verir mi, benden rahatsız olur mu diye. Böyle bir durum yok. Biz onların bize talep etmeleri için buraları açtık ve burada çalışıyoruz. Kesinlikle aramalarında da, bizimle sohbet etmelerinde de, ihtiyaçlarını söylemelerinde de hiçbir engel olmamalı.
Kadın Dayanışma Merkezi ve Toplumsal Dayanışma Mağazası da bizim birlikteliğimizi kuvvetlendirecek şeylerdir.
Kars Belediyesi Çalışanları Tüketim Kooperatifi
Adım Mehmet Tahir Barut. 8 Ağustos 2019 tarihinden beri Kars Belediyesi’nde çalışıyorum. Asıl mesleğim veteriner sağlık teknikerliği. 2019 Ağustos ayı sonunda kurduğumuz Kars Belediyesi Çalışanları Tüketim Kooperatifi’nin de sorumlusuyum.
Öncelikli amacımız Kars’a özgü kaliteli ve sağlıklı ürünleri direk üreticiden tüketiciye ulaştırmak. Kars’tan Türkiye’ye gıda dağılırken aracılar çok. Kars’ın ürünlerini metropollerdeki insanlara kalite, sağlık ve fiyat bakımından uygun bir şekilde tedarik etmeye çalışıyoruz. Başka kooperatiflerle de dayanışma halindeyiz, onlardan ürün alıp kendi ürünlerimizi onlara veriyoruz. Kooperatifimizin yedi kurucu ortağı var, ben de sekizinci ortak olarak dahil oldum çalışmalara. Kooperatif belediye çalışanları tarafından kurulmakla birlikte yalnızca belediye çalışanlarına değil, herkese hizmet veriyor. Ürünlerimiz arasında Kars’a özgü kaşar peyniri türleri; eski kaşar, taze kaşar, göbek, gravyer var. Bal çeşitleri var; süzme, çiçek, kara kovan. Tereyağı var, sarı yağ var. Kars’a özgü her şey var aslında. Eski kaşar ve taze kaşar epey rağbet görüyor.
Kars’ta gıdaları depoladığımız ve dağıtımını yaptığımızı bir dükkânımız var. Şu an kooperatif yeni olduğu için çalışan biri yok, kooperatif ortaklarından biri olduğum için de satışı-alışı, tüm işlemleriyle ben ilgileniyorum aslında.
Kooperatifimiz faaliyetleriyle küçük esnafın da kalkınmasına fayda sağlamaya çalışıyoruz aslında. Hem Kars ürünlerinin reklamını yaparak hem de onların örgütlenmesine vesile olacak imkanları yaratarak bunu yapmaya çalışıyoruz. Maalesef an itibariyle köylerden ziyade fabrikadan alıyoruz ürünleri. İleriki günlerde direkt köylerdeki üreticilerden alıp tüketiciye sunmak tabi amaç. Biraz daha resmi prosedür işimize engel oluyor işin doğrusu. Genelde etiket ürünü olması lazım, üretici firma olması gerekiyor bu sebeple direk köylüden alamıyoruz. Üretim yeri, üretim tarihi vs.
Kooperatifin şubesi yok, İstanbul, Ankara ve İzmir’deki dükkanlar belediyenin iştirak şirketi olan KarsBel’in şubeleri. Kendi şubelerimize çok odaklanamadık daha. Ama mesela Ankara’daki Değirmen Kooperatifi, İzmir’deki Kars-Serhat Doğal Kooperatifi gibi tüketim kooperatifleriyle iletişime geçiyoruz. Buradan ürünleri arkadaşlara yönlendiriyoruz orda satışa sunuyorlar. Kooperatifin elde ettiği gelirler giderleri ancak karşılıyor an itibariyle. Vatandaşlar fiyattan ziyade güvenilir ve kaliteli olduğu için marketten ziyade kooperatifi tercih edebiliyorlar. Kars içinden ziyade dışına satıyoruz ürünlerimizi. Genelde telefonla ulaşıyorlar bizlere, biz de siparişleri kargo ile gönderiyoruz.
But tüketim kooperatifi dışında bir de üretim kooperatifimiz var. O da yeni, bu yılın mayıs ayında kuruldu, önümüzdeki hafta için de inşallah ürünlerini satmaya başlayacağız. 30 arkadaşımız bir araya gelip kurdular. 10-15 gün önce evrak işleri bitti ve üretim kooperatifimiz de aktif durumda şu an. Kooperatif ortaklarından birçok arkadaşımız çiftçi, esnaf, üretici.
İşin doğrusu, bu işe son 2 ayda daha çok ağırlık vermeye başladık. Onun için biraz daha zamana ihtiyacımız var. Aslında en çok ihtiyacımız tanıtım ve reklam. Türkiye’nin dört bir yanından kullanıcılar sosyal medya hesaplarımızdan bize ulaşabilir ve ürün listemize bakabilirler. Bu dayanışmayı kurabilmek çok önemli. Ne tükettiğimizin, nereden ne aldığımızın dahi ayrı bir manası var artık bu günlerde.
Kars Belediyesi Çalışanları Kooperatifi kurumsal iletişim adresleri:
Telefon: +90 553 946 01 36
Instagram: https://www.instagram.com/kars.bel.kooperatif
Twitter: https://twitter.com/bel_kars
Facebook: https://www.facebook.com/karsbelkooperatif.karsbel
Son not:
Emek ve Adalet Platformu olarak bizim de bileşeni olduğumuz İstanbul Kars Dayanışması bu faaliyetlere somut maddi destek sunmak ve bunları görünür kılmak için çaba sarf ediyor. İstanbul Kars Dayanışması’na gelen desteklerle Toplumsal Dayanışma Mağazasında ihtiyaç duyulan çamaşır makinesi, kurutma makinesi ve ütü ihtiyacı karşılandı, Kars Belediyesi Çalışanları Kooperatifi’ne ise derin dondurucu temin edildi. Kampanyayı takip etmek için:
Twitter: @karsdayanismasi
Facebook: https://www.facebook.com/istanbuldankarsa/
E-posta: istanbulkarsdayanismasi@gmail.com
