5 Mayıs Siyer Notları

Bu hafta siyer okumalarında, Bedir, Uhud ve Hendek savaşlarıyla ilgili Muhammed Hamidullah’ın yazdıklarını ve Veda Hutbesi’ni konuştuk.

Veda Hutbesi söylendiği gibi ‘ilk insan hakları bildirisi’ sayılabilir mi sorusu üzerine düşündük. Özellikle faizi yasaklayan ve arkasından, “fakat ana-paranızda hakkınız vardır” diyen cümleler dikkatimizi çekti. İslamî finansta faize alternatif  olarak öne çıkan kâr payı meselesine girdik. Zaman içinde verilen borcun ana-parasının değer kaybetmesi üzerine, geri verilecek paraya kaybolan değerin eklenmesine, Veda Hutbesi’ndeki bu cümleler dayanak gösterilmekte. Ancak kâr payı meselesi bundan ibaret değil. İslam iktisadıyla ilgili daha ayrıntılı konuşacağız.

Hamidullah’ın çalışmasında Peygamber Efendimiz’in savaşlarıyla ilgili dikkatimizi çekense şuydu: O, savaşa katılanların sayısı arttıkça ölümlerin olmamasına daha çok hassasiyet gösterilmesini ve en az kaybı verdirecek yolun izlenmesini emretmişti.

Savaş hukukundan kadınların hukukî haklarına geçtiğimizde ise, 2 kadın şahitin 1 erkek şahite eşit olmasıyla ilgili artık galat-ı meşhur haline geldiği söylenen hükmü konuştuk. Bunun aslında sadece ticari ilişkilerle ilgili davalarda (hakemliklerde) söz konusu olduğunu ve ticarete pek hakim olmayan bir kadının unutması halinde diğer kadının hatırlatması amacıyla bu ayetin indiğini öğrendik. Buradan hareketle, kadınların zayıf olduğu başka hususlarda bu ayetle kıyas yapılıp yapılamayacağını tartıştık ve bu zayıflık hallerinin kendinden menkul mü olduğu yoksa devrin, coğrafyanın sosyal şartlarına göre kadının zayıf mı bırakıldığı sorusunu sorduk.

Gelecek buluşmamızda (19 Mayıs Pazartesi) Hudeybiye anlaşması ve bu anlaşma döneminde cereyan eden olayları konuşmak istiyoruz. Okumaları edinmek isteyen arkadaşlar grubumuza katılabilirler: emeksiyer@googlegroups.com