“Hepimiz kardeşiz aslında, ayıran kendini ayırır.”

Neşet Ertaş

Müştereklerimiz Atölyeleri katılımcılarıyla birlikte insanlığın müşterek mirasını incelemek için kurulmuştur. İnsanları ayıran, bir bölümünü diğerlerinden üstün gören, başkasının hakkına göz diken anlayışlara karşı güzel ahlakın, hürriyetin ve paylaşmanın bilgisini yaymak ve derinleştirmek için yola çıktık.

2018 güz döneminde* iki yüze yakın kişinin katılımıyla başarıyla gerçekleştirdiğimiz Müştereklerimiz Atölyeleri’ne bahar döneminde de on bir atölye ile devam ediyoruz. Davetlisiniz.

İstanbul Düşünce Evi & Emek ve Adalet Platformu

Atölyelere katılmak için lütfen kayıt yaptırınız.

*2018 Güz Programı’na ulaşmak için tıklayınız

2019 BAHAR DÖNEMİ ATÖLYELERİ

Atölye Adı	Yürütücü	Oturum Sayısı	Tarihler	Gün
Türkiye’de Kent Meselesi ve Güncel Mücadeleler	Emre Kovankaya	8 Hafta	5 Şubat – 26 Mart	Salı 18:30
Toplumu Anlamak ve Anlatmak: Sosyal Bilimlerde Yöntem Arayışları	Osman Savaşkan	6 Hafta	11 Şubat – 18 Mart	Pazartesi 18:30
Milliyetçiliği Anlamak	Tanıl Bora	3 Hafta	28 Şubat, 28 Mart, 25 Nisan	Perşembe 18:30
Etnografik Bakışla Gündelik Siyaset	Sevinç Doğan	4 Hafta	1 Mart – 12 Nisan – İki hafta bir	Cuma 18:30
Eski Yunan’da Tiyatro ve Trajedi	M. Fatih Uslu	4 Hafta	6 Mart – 27 Mart	Çarşamba 18:30
Bir İlahiyat Olarak Kemalizm	Osman Özarslan	4 Hafta	9-10 Mart – 13-14 Nisan	Cumartesi – Pazar 12:00
İslami Feminizm – Müslüman Feministler Ne Söylüyor?	Nebiye Arı	7 Hafta	9 Mart – 20 Nisan	Cumartesi 15:00
İnsan Hakları: Güncel Sorunlar, Potansiyel İmkanlar	Doğukan Sever	2 Hafta	16 Mart – 23 Mart	Cumartesi 13:00
Araftakiler	Ümit Aktaş	6 Hafta	25 Mart – 29 Nisan	Pazartesi 18:30
Şehir, Bellek, Edebiyat	Emine Uçak Erdoğan	4 Hafta	4 Nisan – 2 Mayıs	Perşembe 18:30
Özgürlük Teolojisinin İmkanları Üzerine	Suat Yalçın	5 Hafta	2 Nisan – 30 Nisan	Salı 18:30

Atölyeler

Türkiye’de Kent Meselesi ve Güncel Mücadeleler – Emre Kovankaya

Oturum Sayısı: 8, Tarihler: 5 Şubat – 26 Mart, Gün: Salı 18:30

Atölye kapsamındaki sekiz hafta boyunca, kapitalizmin mekânsal boyutunu ve kentleşme meselesini tartışacağız. Öncelikle kapitalizm ile mekanı ilişkilendiren kuramsal tartışmalara göz gezdirip repertuarımızı tazeleyeceğiz. Ardından dünyada modern kentlerin oluşumu ve kent meselesinin ilk ele alınış biçimlerinden örnekler göreceğiz. Türkiye’deki kentleşme meselesini, büyükşehirlerdeki mahallelerin oluşum hikayeleri üzerinden ele alacağız. İnşaat sektörünün yükselişi ve inşaata dayalı kalkınmanın gerçekliği ve sınırlarını tartışarak, mekan temelli güncel mücadelelere göz atacağız. Bir haftalığına da olsa kırsala bir uğrayarak, dünyadan birkaç örnek inceleyeceğiz. Son haftalarda ise mekanın adalet mücadelesindeki önemini ve imkanlarını tartışarak adil ve eşitlikçi bir mekânsal organizasyonun olasılıkları üzerine düşüneceğiz.

Toplumu Anlamak ve Anlatmak: Sosyal Bilimlerde Yöntem Arayışları – Osman Savaşkan

Oturum Sayısı: 6, Tarihler: 11 Şubat – 18 Mart, Gün: Pazartesi 18:30 Bu atölye, modern toplumsal alanın ortaya çıkışıyla birlikte toplumsal alanı bilimsel olarak keşfetmeye ve anlamaya dönük ortaya çıkan farklı sosyolojik gelenekler, toplumu anlamaya yönelik bilimsel alanın oluşumu, toplumsal araştırmaya yönelik nitel ve nicel yöntemler gibi konuları kapsamaktadır.

Hafta: Toplumun Keşfi ve Sosyal Bilimlerin Ortaya Çıkışı
Hafta: Bir Alan Olarak Bilim ve Bilim ve Siyaset İlişkisi: Max Weber ve Pierre Bourdieu
Hafta: Toplumu Anlamak ve Anlatmak (1): Karl Marx, Max Weber
Hafta: Toplumu Anlamak ve Anlatmak (2): Emile Durkheim
Hafta: Toplumu Anlamak ve Anlatmak (3): Toplumun Marjinlerinde Çalışmak: Howard Becker
Hafta: Toplumsal Alanın Dönüşümü ve “Yeni Toplumu” Anlamaya Yönelik Yeni Yaklaşımlar

Milliyetçiliği Anlamak – Tanıl Bora

Oturum Sayısı: 3, Tarihler: 28 Şubat – 28 Mart – 25 Nisan, Gün: Perşembe 18:30 Bu atölyede Türkiye’de milliyetçi cenahın anlam dünyasını incelecek, İslamcılıkta ve solda milliyetçiliğe bakışın izlerini süreceğiz.

Etnografik Bakışla Gündelik Siyaset – Sevinç Doğan

Oturum Sayısı: 4, Tarihler: 1 Mart – 12 Nisan, Gün: Cuma (iki haftada bir) 18:30

Politikaya gündelik hayat içinden bakmak, büyük siyaset alanının veya hakim paradigmaların sunduğu yönlerden daha farklı gerçeklikleri ortaya çıkarır. Yaygın ve kalıplaşmış tanım ve kategorilerden farklı olarak çelişkiler, tutarsızlıklar ya da ezber bozan yönler barındırır. Hayatın pek çok alanında belirgin dönüşümlere tanıklık ettiğimiz bu süreçte, hayatın karmaşıklığına denk siyasal kavrayışları ve analizleri de zenginleştirebiliriz. Bu amaçla atölye buluşmalarında, siyasete ‘sıradan aktörler’ ve ‘gündelik yaşam’ üzerinden bakmanın yol ve yöntemleri hep birlikte geliştirilmeye çalışılacaktır. Okuma metinleri arasında etnografik alan çalışmalarından kitap ya da makaleler ve toplumsal aktörlerle yapılmış mülakatların deşifreleri yer alacaktır.

Eski Yunan’da Tiyatro ve Trajedi – Mehmet Fatih Uslu

Oturum Sayısı: 4, Tarihler: 6 Mart – 27 Mart, Gün: Çarşamba 18:30

Bu atölyede, Eski Yunan’da trajedinin bir kavram ve bir tiyatro türü olarak ortaya çıkışı tartışılacak. Trajik tiyatronun üç büyük yazarı Sofokles, Euripides ve Aiskhülos’un metinleri incelenerek “trajik” kavramının dönemin din ve dünya kavrayışı içindeki yeri sorgulanırken, bir yandan da tiyatronun ve bir tiyatro türü olarak trajedinin antik Yunan toplumundaki işlevleri anlaşılmaya çalışılacak. Seminerin son haftalarında ise, trajedinin bugün modern edebiyat ve tiyatro içindeki yeri, nasıl dönüştüğü ve bu kavramı modern toplum bağlamında tartışmanın çağın insanına ne gibi imkânlar açtığı masaya yatırılacak.

Bir İlahiyat Olarak Kemalizm – Osman Özarslan

Oturum Sayısı: 4, Tarihler: 9-10 Mart, 13-14 Nisan, Günler: Cumartesi – Pazar 12:00-15:00

Aydınlanma düşüncesinin Türkiye’deki mümessili olarak, Kemalizm, kendisini bilimsel bir düşünce olarak takdim etmesine rağmen, diğer ekser modern düşünce-siyaset sistemleri gibi, kendisini bir kutsallar ve kutsal dışı alanlar üzerinden tanımladı, kendi tabularını oluşturdu ve Mustafa Kemal’in naçiz bedeni bu sistemin içerisinde bir kült olarak inşa edildi. Türkiye’de mevcut hegemonya sistemi içerisinde, muhalifler (solcular, dindarlar, kürtler) ve değişik iktidar blokları (Anap, AKP, Demokrat Parti vb..) kendisini bu sisteme bakarak, onun temel kodlarının içinde kendini eriterek var olmaya çalıştılar. Bu derslerde, işte bu ilahiyat sisteminin, muhalifleri de içine alan hegemonya alanının nasıl oluşturulduğu ve nasıl çalıştığı anlatılmaya çalışılacak.

İslami Feminizm – Müslüman Feministler Ne Söylüyor? – Nebiye Arı

Oturum Sayısı: 7, Tarihler: 9 Mart – 20 Nisan, Gün: Cumartesi 15:00

İslam ve feminizm kavramları yan yana geldiğinde tartışma yaratmadan içinden çıkılmayan iki kavram. Peki bu kavramları yan yana getiren Müslüman kadınlar ne söylüyor? Mısır’dan Amerika’ya, Türkiye ‘den Malezya’ya kadar geniş bir hatta konuşan Müslüman Feministleri yazılarını ve hayatlarını tartışarak konuşacağız.

İnsan Hakları: Güncel Sorunlar, Potansiyel İmkanlar – Doğukan Sever

Oturum Sayısı: 2, Tarihler: 16 Mart – 23 Mart, Gün: Cumartesi 13:00

İnsan hakları kavramı günümüzde yalnızca felsefi veya hukuki metinlere indirgenemeyecek bir fenomene dönüşmüştür. Bu büyük fenomen, ismine yüklenen anlamlar karşısında çoğu zaman eksik kalmakta ve bu eksiklikler bağlamında çeşitli eleştirilere maruz kalmaktadır. Bu durumda üç seçenek ortaya çıkmaktadır: İnsan haklarını altında ezildiği yükten ayrı düşünmeden bütünüyle yok saymak, üzerine yüklendiği her şeye rağmen insan haklarını bu haliyle kabul etmek, insan haklarının çıkış noktasında olan haysiyeti için mücadele eden insanları dayanak alarak, geçmişten günümüze bir insan hakları geleneği benimsemek.

Araftakiler – Ümit Aktaş

Oturum Sayısı: 6, Tarihler: 25 Mart – 29 Nisan, Gün: Pazartesi 18:30

Bu atölyede Cemil Meriç, Nureddin Topçu, Kemal Tahir ve İdris Küçükömer gibi, verili ideolojik kalıplar içerisinde yer almayı reddederek farklı bir anlayışın ve güzergâhın inşası için sefer eyleyen dört düşünürümüze değinmeye çalışacağım. Tarihsel olarak uzak olsa da bunlara İbn Haldun’u da ekleyeceğim. Son olarak Karl Marks’ı da bu çerçevede farklı bir okumayla altıncı isim olarak ele alacağım. Bu isimler üzerine kendi yazmış olduğum metinler üzerinden ilerleyeceğiz.

Şehir, Bellek, Edebiyat – Emine Uçak Erdoğan

Oturum Sayısı: 4, Tarihler: 4 Nisan – 2 Mayıs, Gün: Perşembe 18:30

Şehir mekanları, toplumsal hafızanın oluşması ve aktarılmasında önemlidir. Hem coğrafik hem de tarihsel mekanlarıyla şehir, toplumsal belleğin nasıl oluştuğu ve dönüştüğü konusunda bize aracılık yapar. İnsanın şehirle kurduğu ilişki; aidiyetten, kendilik duygusuna kadar zihinsel bir iletişimi de kapsar. Edebiyatın da bu bellekte önemli bir işlevi vardır; kimi zaman bir inşa sürecinin aracısı kimi zaman da inşa edilen belleği yıkmak, gerçeği ortaya çıkarmak gibi… Dört hafta süren atölyemizde; şehir, mekan, bellek üzerine kavramsal okumaların yanında; romanlar üzerinden şehrin tarihi ve coğrafyası kadar; toplumsal belleğine de odaklanmaya çalışacağız.

Özgürlük Teolojisinin İmkanları Üzerine – Suat Yalçın

Oturum sayısı: 5, Tarihler: 2 Nisan – 30 Nisan, Gün: Salı 18:30

İslam günümüzde kurumsal olarak devletlerin ceberrutluğu nedeniyle ezilenlerin yanında olamamaktadır. Bu da giderek İslam dinini hayatın içinden ve ezilenlerin gündeminden çıkarmaktadır. Ortada sadece ibadetleri kalan kuru kuruya bir din anlayışı kalmaktadır. 7. yüzyılda Mekke’de ezilenlerin ayaklanması şeklinde ortaya çıkan İslam ne oldu da bugün hiçbir yaraya merhem olamaz duruma geldi. 12-13. yüzyılda Anadolu’da meydana çıkan İslam neyi karşılıyordu da etkisi çok yakın bir zamana kadar sürdü. Dünyanın bu kadar eşitsizlik içinde yaşadığı bir zaman diliminde niye dünyaya, eşitlik, adalet ve özgürlükle ilgili bir şey sunamıyoruz. Sizleri, bütün bunları tartışıp konuşabileceğimiz bir teoloji arayışına davet ediyorum. Yolumuzu karanlıkta el yordamıyla bulmaya çalışacağız.